reportage:
‘Ik dank mijn smaak aan mijn vaders oude platen'

De jeugd van tegenwoordig wil kwalitatieve gitaarmuziek te horen krijgen, maar houdt van een occasionele uitspatting op meer oppervlakkige muziek, zoals elektronicapop.

Vrijdagavond 14 maart, één uur ’s nachts. Ongeveer 300 jongeren dansen in het lokaal van de Boechoutse scouts. Uit de speakers bonken muziekstijlen zoals techno, electro, drum’n bass, dubstep en hiphop. Bij de eerste tonen van elk nummer gaat het publiek uit de bol. Liedjesteksten worden meegebruld. Handen worden in de lucht gegooid. Is de commerciële elektronische muziek nu echt waar de huidige generatie jongeren van houdt?

Neen, zo blijkt. De doorsnee jongere zou op deze vraag antwoorden: “Ik houd van veel muziekjes,” zoals Raymond van het Groenewoud zingt in zijn topnummer Cha Cha Cha. Alleen al het straatbeeld ontkracht de stelling dat jongeren fan zijn van één specifieke stijl. De uitgesproken punkers, gothics en hip hoppers verdwijnen uit het straatbeeld. Tecktonik-kapsels worden gecombineerd met skinny jeans. “Er is nog maar weinig sprake van een dogmatische houding tegenover muziek. Tien jaar geleden werd er in hokjes gedacht. Jongeren hadden een muzikale identiteit: ze waren of techno of rock ‘n’ roll of hip hop. Vandaag hebben ze een repertoire aan muzikale identiteit,” vertelt Herman Konings, zaakvoerder van het trend- en toekomstonderzoeksbureau Pocket Marketing/nXt. Maar niet enkel de jeugd speelt een rol in de mentaliteitswijziging: ook de artiesten zelf springen mee op de kar. Deejays mixen steeds meer invloeden uit de rock- en gitaarmuziek met hun eigen elektronische creaties. Blijkbaar gaan twee of meer stijlen perfect samen in een lied. 2 Many DJ’s waren daarin de trendsetters, weet Konings.

Babyboom

Ondanks het feit dat jongeren een bredere muzieksmaak hebben, is er toch een trend van gitaarmuziek met invloeden uit folk. Ook singer-songwriters genieten de laatste twee jaar meer populariteit. “Jongeren zijn op zoek naar gelaagdheid. Die vind je terug in gitaarmuziek,” aldus Konings. De gezelligheid en rust die een gitaar kan toevoegen aan een song, vind je moeilijk terug in dance. “Muziek met folkinvloeden is best wel mooi,” vindt Jan Verstockt (16), een muziekliefhebber en –speler. “Daar kan je ook langer naar luisteren dan naar techno. Moest er techno op mijn iPod staan, ik zou zot worden.” Toch zijn niet alle jongeren voor zulke “begrafenismuziek,” zoals Frederik Covent (18) de stijl van bijvoorbeeld Snow Patrol omschrijft. Frederik drumt in de hardcore band Next To Exist. “Rustigere muziek is saai. Na een paar liedjes ben ik het al beu.” Voor de jongeren die toch van de rustigere, meer akoestische sound houden, zijn er niet veel actuele bands die aan deze smaak voldoen. Jan: “Groepen zoals Coldplay maken wel rustigere muziek, maar hun songs lijken allemaal op elkaar. Daarom luister ik liever naar Bob Dylan. Zijn nummers zijn veel gevarieerder.” Muzikanten uit het verleden kunnen de hedendaagse jeugd nog steeds bekoren.

En daar is een eenvoudige verklaring voor. De huidige generatie jongeren snuffelt graag in de platenbakken van de ouders. Daar komen ze dan artiesten uit de jaren vijftig, zestig en zeventig tegen. Ze beluisteren de platen of cd’s en zijn verkocht. Maar waarom werpen jongeren vandaag sneller een blik in de muziekcollectie van hun ouders? Konings kent de verklaring: “De ouders van de huidige jongeren zijn afkomstig van de babyboom. Zij zijn opgegroeid tijdens een tijd die veel meer openminded was dan die van hun ouders. Met als gevolg dat ze hun kinderen ook anders gaan opvoeden.” Nog volgens Konings is het nu veel gemakkelijker om met je ouders over seksualiteit en popcultuur te praten. Dankzij die opvoeding waarin er minder taboes waren, zijn de jongeren van vandaag opener. Ze staan open voor de cultuur van hun ouders. Een direct gevolg daarvan is dat ze makkelijker in de platenbakken van ma en pa duiken. Jongeren zijn geïnspireerd geraakt door hun ouders.” Jan bevestigt deze trend: “Ik heb mijn muzieksmaak te danken aan de oude platen van mijn vader. Toen we verhuisden heb ik die op zolder ontdekt. Ik ben ernaar beginnen luisteren en ik was onmiddellijk fan van de jaren vijftig en zestig.” De muzikanten die in de hitlijsten staan, hebben dat fenomeen uiteraard ook door. Hun succes is te danken aan de sounds van de jaren vijftig, zestig en zeventig die ze gebruiken.

Kwaliteit

De hedendaagse jeugd is op kwaliteit gesteld. Dat is al langer geweten. De fastfoodketens die er prat op gaan gezond en vers eten te serveren, kennen meer en meer succes. Het beste voorbeeld is de keten Exki, met als slogan “natural, fresh & ready”. Toch blijft het leuk om af en toe een hamburger van McDonalds naar binnen te werken. Dezelfde evolutie speelt zich af op het vlak van de muzieksmaken. Oppervlakkige, commerciële bands zoals Get Ready! en Boyzone of 2Fabiola stellen niets meer voor. “Jongeren stellen hogere eisen aan kwaliteit,” duidt Konings. “Ze hebben de truuken van de foor beter door. Dankzij internet en sociale netwerken begrijpen ze sneller wat fout en niet authentiek is.” Jongeren willen dus authentieke muziek horen. Die authenticiteit en originaliteit vinden ze terug in gitaarmuziek. Als ze naar hun iPod luisteren of thuis zitten met hun vrienden luisteren ze liever naar de kwalitatieve folkpop of rock. “Maar dat neemt niet weg dat er naar techno en dance wordt geluisterd. Jongeren vinden het leuk om af en toe uit de bol te gaan. Dan dansen en springen ze op elektronische muziek met luide beats.”

Storytelling

Jongeren zijn echter niet alleen op zoek naar authentieke melodieën. Er moeten ook emoties en een boodschap in de tekst van de muziek terug te vinden zijn. Muziek kan recht naar je hart gaan. Voeg bij die muziek een herkenbaar verhaal over liefdesverdriet en je hebt het recept voor een sterke ballade. “Jongelui willen een evenwicht tussen emotie en intelligentie. Er moet storytelling zitten in een song. Een soort fond,” zegt Konings. Soms draait zelfs een volledige muziekstijl rond één bepaalde boodschap: “Hardcore draait rond het feit dat je nooit mag opgeven en dat je uit slechte tijden kracht moet halen om door te gaan. Goede vrienden en familie zijn ook heel belangrijk. ‘I thank my family for everything that was given to me. Being there, no matter what, even willing to die for me’ zingt Madball in Nuestra Familia,” vertelt Frederik. Ook Jan vindt lyrics een belangrijk gegeven: “Ik luister naar de lyrics. Soms zoek ik zelfs de tekst van een song op en haal ik er mooie passages uit.” Nog meer bewijs dat songs met poëtischere teksten het beter doen bij de jeugd: nummer één in De Afrekening van Studio Brussel is The Future van The Van Jets. In dit lied zingen de heren van de rockband: “Don’t mind the future (…) it’s all in your hands”.

Infobesitas

Dat jongeren geen muzikale identiteit meer hebben, weten we nu al. Hoe dat komt, is nu ook duidelijk: jongeren zijn meer openminded. Maar waarom is de jeugd zo open van geest en willen jongeren van elke muziekstijl iets horen? Volgens Konings is de verklaring vrij eenvoudig: “Het gebrek aan die eenzijdige muzikale identiteit kan je in de infobesitas passen. Mensen zijn bang om informatie te missen.” En dat klopt. Iedereen, zeker de jeugd, propt zich vol met informatie en maakt massaal gebruik van sociale netwerken, de radio, tijdschriften,… kortom: van alle mogelijke informatiekanalen. De angst leeft om een kanaal over te slaan en zo belangrijke informatie te missen. “Want als je bepaalde informatie mist, zou je weleens niet meer mee kunnen in de competitie van de maatschappij,” aldus Konings. Uiteindelijk vat de infobesitas de brede muzieksmaak van jongeren perfect samen. Ze willen mee kunnen praten met hun vrienden over de nieuwste cd van Absynthe Minded, maar ze willen evengoed Memories van David Guetta meebrullen op de volgende fuif. Dat ze daarin slagen, bewijst één bepaald meisje op de Bouchoutse scoutsfuif. Ze zingt luidkeels Sexy Bitch, van diezelfde Guetta, mee terwijl ze een T-shirt draagt met het opschrift “De hemel in het klad – Bart Peeters”.


Slash-generatie en neopuriteinen
Herman Konings: “Trendwatchers en human resource-managers definiëren de huidige generatie jongeren als de Slash-generatie. Deze generatie denkt niet meer ik hokjes als het op muziek aankomt. Vroeger hield je ofwel van punk ofwel van hip hop. Vandaag kan je van beiden houden. Jongeren denken letterlijk: ‘Ik luister graag naar rock/folk/R&B/klassieke muziek.’ Die schuine streepjes maken duidelijk dat je niet meer van één afgebakende stijl fan bent. De strakke grenzen zijn opengetrokken. Anderzijds wordt de jeugd van tegenwoordig omschreven als de neopuriteinen. Veel jongeren van vandaag zagen hun ouders kiezen voor een carrière en late uren maken. Later raakten die ouders in een echtscheiding verwikkeld. Jongvolwassenen kiezen daarom bij een sollicitatie niet langer voor een gsm of auto, maar voor minder werkuren. Zo kunnen ze meer tijd aan hun geliefden besteden. Neopuriteinen willen het in hun relatie beter doen dan hun ouders. Daarom houden ze harder vast aan minder materiële waarden dan de vorige generatie."

Ode aan de gitaar
De populariteit van de gitaar- en rockmuziek wordt in de top vijftien van De Afrekening perfect weerspiegeld: in alle nummers is de gitaar het belangrijkste instrument.
1. The Van Jets The future

2. Mintzkov Opening fire

3. Arid Come on

4. The Black Box Revelation Do I know you

5. Absynthe Minded Moodswing Baby

6. Muse Resistance

7. Das Pop Wings

8. Freaky Age Excitement in the morning light

9. Admiral Freebee Always on the run

10. Daan Icon

11. Editors You don’t know love

12. Channel Zero Black Flowers

13. Eels A line in the dirt

14. Stereophonics Innocent

15. Pearl Jam Just breathe

Iedere woensdag, tussen twee en vier uur ’s middags, kan je op Studio Brussel naar De Afrekening luisteren. Je kunt deze top dertig mee samenstellen op stubru.be. Slechts twee nummers van de lijst op woensdag tien maart konden geen gitaarmuziek worden genoemd: Go Do van Jónsi en Infinite Street van Harvey Quinnt.
http://www.stubru.be/

Tweet

interview:
‘15 procent van de bevolking heeft oorsuizingen’

Marjolein Geerts (28) werkt al vijf jaar als audiologe. Ze behandelt vooral ouderen, maar merkt dat er steeds meer jongeren over de vloer komen.
Klopt het dat jongeren naïef zijn als het om hun gehoor gaat?
Geerts: Ze zouden beter preventief werken. Vaak denken ze pas na over de gevolgen als ze problemen hebben. Wanneer ik een auto hoor voorbij rijden waarin de muziek te luid staat, denk ik er het mijne van. Op zo’n momenten zijn mensen niet met de risico’s bezig. Achteraf komen ze hier dan wel huilen. Dan kunnen wij er ook niet veel meer aan doen. Het kan vaak vier tot vijf jaar duren voor lawaaischade echt merkbaar is, maar dan is het te laat.
Wat is de meest voorkomende vorm van gehoorschade?
Geerts: Dat is slechthorendheid ten gevolge van ouderdom. Maar op de tweede plaats komt lawaaischade. In dat geval spreken we vaak van tinitus, oorsuizingen, in combinatie met gehoorverlies. Bij jongeren is te harde muziek haast de enige oorzaak. Denk maar aan lawaai in discotheken of iPods die te luid staan. Ook voor mensen die in een bandje spelen of voor deejays is muziek schadelijk.
De geluidscontroles op fuiven zijn een flop. Is het nagaan van het volume dan zo moeilijk?
Geerts: Nee. Maar muziek is een wisselend gegeven: een machine produceert constant evenveel decibels, terwijl een deejay aan de volumeknop kan draaien. Tijdens controles, die meestal aangekondigd zijn, wordt de muziek waarschijnlijk zachter gezet. Dat kan je niet achterhalen. Daarbij komt dat er heel weinig wordt gecontroleerd, waardoor men vaak boven het toegestane volume zit.
Als het volume oncontroleerbaar is, zijn oordopjes de laatste redding.
Geerts: Dopjes zijn een belangrijk preventiemiddel wanneer er niets aan het volume gedaan kan worden. Anderzijds is het niet de bedoeling dat je continu met dopjes rondloopt. Het volume naar beneden halen, blijft een prioriteit. Ook zinvol is de duur proberen te beperken: ben je dan toch in een discotheek, ga na twee uur een halfuurtje buiten staan om je oren rust te geven. Het is altijd de geluidssterkte in combinatie met de duur waardoor blijvende gehoorschade ontstaat. Suizen je oren na een fuif, dan heb je een tijdelijke vorm van tinitus. Dat is een waarschuwing van je oren die zeggen: “Dit was te veel.” Gelukkig verdwijnt dat suizen na een tijdje. Maar als je iedere dag in het lawaai staat, gaat je gehoor zich niet herstellen.
Dopjes zijn wel heel erg duur.
Geerts: Omdat ze op maat worden gemaakt, voor ieder oor apart. Er bestaat goedkopere bescherming, niet op maat. Dan ligt de prijs rond 25 euro. Maar soms is het noodzakelijk dat de dopjes een filter bevatten: muzikanten hebben een volledig geluidsbeeld nodig. Maar ze moeten hun muziek horen op een onschadelijke manier. Dan gaat de prijs inderdaad stijgen en zitten we makkelijk tussen de 100 en de 200 euro voor één paar.
Veel jongeren zijn bang om de muziek niet meer te horen zoals ze is.
Geerts: Als je gewone dopjes gebruikt, krijg je een beetje geluidsvervorming. Maar dat kan je opvangen met een aangepast dopje waarin ook de filter op maat is. Zulke bescherming zorgt dat het geluid hetzelfde binnenkomt, alleen zachter. Maar als je gewoon naar een concert of een discotheek gaat, is een dopje zonder filter zeker goed genoeg.
Hoe effectief zijn de dopjes die gratis op festivals worden uitgedeeld?
Geerts: Een oordopje, of het nu op maat gemaakt is of niet, gaat tot 20 à 30 decibel demping kunnen geven. Op voorwaarde dat het goed afsluit. Festivaldopjes zijn gemaakt voor een standaardgroep. Mensen met een grotere gehoorgang hebben last van lekkage. Voor zij die een kleinere gehoorgang hebben, zijn ze oncomfortabel. Maar het heeft wel degelijk nut om gratis bescherming uit te delen.
Moet er meer campagne gevoerd worden om jongeren bewust te maken?
Geerts: Dat zou zeker nuttig zijn. Hoe meer actie er wordt ondernomen, hoe meer mensen het gevaar inzien. Er wordt te vaak gedacht dat enkel fuiven of concerten gevaarlijk zijn. Wij zijn ons niet bewust van hoe vaak wij in lawaai komen. Dagelijks één uur in 90 decibel, is te veel. In de bioscoop en op café meten we al schadelijke niveaus.
Terugbetaling van bescherming vanuit het RISIV, het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering, is ook welkom. Voor velen blijft de prijs een argument om geen bescherming te kopen.
Gehoorschade komt nu wel steeds vaker aan bod in de media.
Geerts: Het had al veel vroeger in de belangstelling moeten komen. Het is wel interessant dat bekende figuren, waarnaar de jeugd opkijkt, zelf ook toegeven dat ze met problemen zitten. Dat heeft vaak meer effect dan een overheidscampagne. Ongeveer 15 procent van de bevolking heeft tinitus, oorsuizingen. Dat zijn veel mensen. Bij de meeste onder hen is lawaaischade de oorzaak. Het is goed dat er aandacht aan gehoorbescherming wordt besteed.
Als je geen gehoorschade hebt, draag je best bescherming op fuiven. Doe je dat dan ook op café?
Geerts: Ja, sowieso. Maar het ene café is het andere nog niet. Ga je naar een rustige tearoom, dan zal het lawaai wel meevallen, maar ga je op vrijdag naar een jeugdcafé waar er muziek op staat, moet je toch oppassen. Het lawaai van de mensen kan al schadelijk zijn. Een normaal spraakniveau ligt rond de 60 decibel. Vanaf 80 decibel is schade reëel. Preventief denken is zeer belangrijk. Als er in een druk café luid gepraat wordt, pas je dus beter op.
Marjolein Geerts: "Dagelijks één uur in 90 decibel is te veel."











Foto: Jasper Kuylen

Tweet

zorgeloos vs. bezorgd:
‘Ik sta niet stil bij gehoorschade’

Yannick, een achttienjarige student kinesitherapie uit Borsbeek, heeft geen last van gehoorschade en maakt er zich geen zorgen over: “Als ik uitga let ik niet op het volume van de muziek. Ik ga niet verder van de geluidsinstallatie staan. Je hoort de muziek overal even hard. Soms vind ik wel dat de muziek op feestjes te luid staat. Dat merk ik dan als ik even buiten ga en mijn oren suizen. Als ik thuis kom en ga slapen, heb ik wel last van gepiep in mijn oren. Maar de volgende ochtend is dat geluid verdwenen. Hoewel ik blij ben dat de piep weg is, maak ik me nooit zorgen. Je ziet me dus nooit met oordopjes. Een mens moet eerst een fout tegenkomen en meemaken voordat hij beseft dat het erg is. Tot nu toe heb ik nog geen problemen gehad. Daarom sta ik niet stil bij gehoorschade. Toch mag er op fuiven gerust een geluidslimiet komen. Vooral om de omwonende mensen nachtrust te geven. Zolang de sfeer maar niet wordt verpest doordat de muziek zacht staat. Ik heb geen behoefte om op een feestje de mensen te horen. De muziek moet overheersen. Het zijn vooral oordopjes die meer gepromoot moeten worden. En men moet ervoor zorgen dat ze betaalbaar blijven. Moest je nu via de mutualiteit geld kunnen terugtrekken van die dopjes, ik zou onmiddellijk voor de kwaliteit gaan. Maar nu is bescherming veel te duur. Als ik er nu koop, kies ik voor de goedkopere exemplaren. Ik heb ook schrik dat als ik zo’n oortjes draag, dat ik veel minder hoor. Je hoort veel meer als niets in je oren zit. En het uitproberen met die van iemand anders is geen optie. Je moet hygiënisch blijven. Als je dopjes hebt gekocht, zijn die van jou en van niemand anders. Alleen al omdat het zo duur is. Een vriend gaat nu oordopjes kopen en misschien volg ik hem. Maar als hij geen gehoorschade zou hebben, had ik er nooit over nagedacht.”
Yannick: "De muziek moet overheersen."
















‘Sinds mijn gehoorschade moet ik altijd oordopjes dragen’

Lander, scoutsleider en muziekliefhebber, liep nog geen zes maanden geleden permanente gehoorschade op: “Toen ik een deejayset kocht, knipte mijn moeder een artikel uit de krant over een jongen die uit het leven stapte omwille van zijn gehoorschade. Ik lachte daar nog mee. Het was een extreem voorbeeld. Twee dagen nadat ik mijn set uittestte, kreeg ik op een feestje een tuuttoon in mijn oren. Ik heb de eerste week niet geslapen. Zo luid was de toon. Toen begreep ik waarom die kerel niet verder wilde leven. Op zeven van de tien fuiven meet je meer dan 110 decibel, wat veel te luid is. Ook clubs waar een decibelmeter hangt, zitten ver boven deze grens. Dit kan veel beter gecontroleerd worden, want van de vele controles waarover de media spreken, merk ik niets. Het probleem is dat we in een luide cultuur zijn opgegroeid waardoor we zachte muziek niet meer gewend zijn. Gelukkig bestaan er oordopjes waardoor ik me kan beschermen. Die halen het geluid met 25 decibel naar beneden. Zo’n dopjes zijn dus voordelig, maar wel heel duur. Ze zouden voor iedereen aan een lagere prijs beschikbaar moeten zijn. Als je nu degelijke bescherming wil, betaal je al 150 euro. Goedkopere exemplaren zijn ronduit slecht. Alle tonen worden gelijk gezet. Daardoor is het geluid niet meer mooi. Kwaliteit is veel belangrijker dan prijs. Minstens even belangrijk als dopjes of controles is de massa bewust maken. Met de zelfmoord van die jongen kreeg het probleem even aandacht in de pers. Maar men is er veel te snel over gegaan. Een grote campagne is zeer welkom. Veel jongeren zijn naïef als het om hun gehoor gaat. Ze denken er immers pas over na als het te laat is. Voor mijn problemen was ik er ook niet mee bezig. Nu is dat wel anders. Gelukkig zegt de dokter dat ik geen ernstige schade heb. Toch zijn voor mij dopjes verplicht op café en op fuiven. Sinds mijn gehoorschade moet ik ze dus altijd dragen.”
Lander: "Jongeren zijn naïef als het om hun gehoor gaat."















Foto's: Jasper Kuylen

Tweet